I láthair na h-uaire, tá comhartha ceiste thar na scrúdaithe stáit is tábhacthaí sa tír. An deis é seo don Roinn Oideachas athraithe a thabhairt isteach ar a gcóras? Tuairiscíonn Danielle Nic Gill Fhinnéin faoin tréimhse scrúdaithe is míchlúiteach sa tír.
Ceann de na rudaí is tábhachtaí atá a rá ag chuile rialtas timpeall an domhain ná aire a thabhairt duit féin, go háirithe ó thaobh na folláine de. Sa tír seo, is léir nach bhfuil daltaí bliain a sé curtha san áireamh sa teachtaireacht seo. Le rudaí ag athrú gach ré nóiméad, níl a fhios acu cad atá rompu. Ní hamháin ó thaobh na hArdteistiméireachta de ach ó thaobh na todhchaí de. I mbliain a sé, tá ort suí síos agus plean a dhéanamh amach duit féin. Cén post atá ag teastáil uait? An teastaíonn uait freastal ar an gcoláiste? Má tá, cén choláiste? Ar mhaith leat céim ar gcúl a thabhairt agus dul ag taisteal ar feadh bliana? Seo hiad a leanas na ceisteanna is comónta a bhíonn daltaí bliain a sé ag smaoineamh faoi. Tá daltaí na bliana seo cráite ní hamháin le na ceisteanna seo ach cráite agus iad ag iarraidh teacht ar fhreagraí. Seans láidir nach mbeidh deis acu dul ag taisteal an bhliain seo chugainn. Mar sin, cad faoin gcoláiste? Cad faoina pointí chun áit a fháil ar chúrsa? An mbeidh na daltaí ag déanamh na scrúduithe i mbliana nó an mbeidh rudaí mar an bhliain seo caite nuair a bhí na torthaí tuartha duit? Seo iad na ceisteanna atá daltaí bliain a sé ag déileáil le agus níl na freagraí seo ar fáil fós. Maireann an éiginnteacht seo agus ní féidir leo sos ar bith a ghlacadh.
Beagnach gach uile lá, tá alt nua le fáil ar RTÉ faoin Ardteist agus An tAire Oideachais, Norma Foley, go diongbháilte ag rá go mbeidh an Ardteist ag leanúint ar aghaidh is cuma cé chomh beag an seans. Níl sé seo maith go leor. Thar saoire na Nollag agus cásanna ag méadú, bhí Foley agus an rialtas ag rá arís is arís eile go mbeidh na scoileanna ag athoscailt tar éis coicíse, lánstad. Cé go raibh cásanna tar éis méadú go dtí leibhéal uafásach, scanrúil, bhí múinteoirí agus daltaí le freastal ar ais ar scoil ag deireadh na saoire. Bhuel, níor tharla sé sin agus léirigh sé sin do mhúinteoirí, príomhoidí agus daltaí na tíre seo nach féidir muinín ar bith a bheith againn sa rialtas, go háirithe an tAire Foley. Conas gur féidir leo údar a thabhairt leis na scoileanna a athoscailt agus cásanna chomh ard is atá siad, níl fhios agam. An t-aon rud atá fhios agam ná go bhfuil an rialtas ag caitheamh go dona le bliain a sé. Conas gur féidir leo rá go diongbháilte go mbeidh an Ardteist ag dul ar aghaidh. Níl sé sin ceart nó cóir. Níl clú ag an rialtas cad atá i ndán dúinn agus níl sé cothrom chun ráiteas mar seo a fhoilsiú. Níor oibrigh sé amach dóibh san am atá caite, ba cheart dóibh foghlaim óna gcuid botún agus smaoineamh ar na creatúir bocht atá ag suí sa bhaile, ag staidéar gach oíche, imníoch faoin todhchaí. Cén saghas rialtas atá againn atá sásta ag ligean na daltaí maireachtáil mar seo. Is mór an náire iad an rialtas.
Leis an gconspóid ar fad atá ann faoin Ardteist, tá go leor daoine ag smaoineamh go ba cheart don Roinn Oideachas anailís a dhéanamh ar an Ardteist agus athchoiriú a dhéanamh uirthi. Tá an Roinn cheana féin céim chun cinn ar seo. Tar éis athchoiriú a dhéanamh ar an Teastas Sóisearach atá anois an tSraith Shóisearach, tá obair á dhéanamh acu ar an Ardteist. An rud is fearr gur tháinig ón tSraith Shóisearach nua ná an bhéim a bhí curtha ar mheasúnú múnlaitheach. Cad atá i gceist le seo ná measúnú atá déanta sa rang go ó am go ham, nach mbeidh ag dul aon áit ar bith ach súile an mhúinteora ionas go mbeidh an múinteoir in ann aiseolas cruinn a thabhairt do na daltaí chun cabhair a thabhairt dóibh feabhsú go barr a gcumas. Níl ach amháin Éire an-tógtha leis an oideolaíocht seo ach muintir na hEorpa chomh maith. Cinnte, go mbeidh béim curtha ar an measúnú seo ag leibhéal ná hArdteiste, rud atá go han-mhaith mar chuireann sé le díocas oibre agus rannpháirtíocht na ndaltaí.
An rud is measa faoin Ardteist ná go mbíonn sé bliana é chaitheamh ag daltaí ag obair go crua ach ag deireadh an lae, tá an obair ar fad atá déanta acu curtha ar sheachtain amháin. Ní mar a chéile gach duine agus ní oireann scrúduithe do go leor daoine. Is rud thar a bheith deacair é le haghaidh na daltaí. Níl deis acu a bheith cruthaitheach nó sult a bhaint as an scoil. I mbliain a haon, bíonn go leor ceisteanna ag na daltaí agus bíonn ranganna beo bríomhar againn. Níl cosúlacht ar bith idir bliain a haon agus bliain a cúig agus sé. Bíonn na ranganna thar a bheith ciúin. Níl ach nótaí ag teastáil óna daltaí. Ceaptar gur dhrochmhúinteoir thú má chuireann tú ceist orthu rudaí a mhíniú nó chun obair ghrúpa a dhéanamh. Dar lena daltaí, is múinteoir maith thú má thugann tú nótaí dóibh agus labhraíonn tú don rang ar fad agus iad ag glacadh nótaí don thréimhse. Is mór an trua é. Níl sé seo conas a ba cheart go mbeidh múinteoirí ag cur oideachas ar fáil. Ach sin cad atá ag teastáil óna daltaí chun an t-eolas a fhoghlaim de ghlanmheabhair ionas go mbeidh siad in ann na pointí a fháil chun an cúrsa a dteastíonn uathu a dhéanamh. Teastaíonn óna múinteoirí go mbeidh siad in ann na pointí a fháil a dteastaíonn uathu. Mar sin, leanann na múinteoirí leis an múinteoireacht den chineál seo. Ní thagann athrú ar bith ar chúrsaí.
Ní ba cheart go mbeidh an méid sin strus ag baint le scoil. Níl sé ceart, go háirithe ó thaobh na folláine de. Tá bóthar nach eol dúinn ós comhair daltaí bliain a sé agus is trua liom a gcás. De thairbhe an rialtas, ní féidir linn ach fanacht. Sin í an fhadhb.